1. Giới thiệu: Vì sao cần kiểm tra mác thép chịu nhiệt?
Trong các ngành chế tạo lò hơi, tank áp lực, nồi nhiệt công nghiệp… mác thép chịu nhiệt đóng vai trò then chốt quyết định độ bền, độ an toàn của thiết bị. Tuy nhiên, nhiều đơn vị sản xuất gặp rủi ro vì mua phải thép không đúng mác, sai tiêu chuẩn hoặc không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng.
Vậy làm sao để kiểm tra nhanh mác thép chịu nhiệt có đúng chuẩn? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách nhận biết, đối chiếu và xác minh chính xác trước khi đưa vật tư vào sản xuất.
2. Mác thép chịu nhiệt là gì?
Mác thép chịu nhiệt là loại thép có khả năng chịu được nhiệt độ cao (từ 400°C đến hơn 600°C) và áp suất lớn trong thời gian dài mà không bị biến dạng, nứt vỡ hay mỏi nhiệt.
Một số mác thép chịu nhiệt phổ biến:
Mác thép | Tiêu chuẩn | Ứng dụng |
---|---|---|
A515 Gr.60/65/70 | ASTM | Lò hơi áp suất thấp đến trung bình |
A516 Gr.60/65/70 | ASTM | Lò hơi áp suất cao, tank áp lực |
Q345R | GB/T (Trung Quốc) | Bồn áp lực, tank khí, lò hơi |
16Mo3 | EN 10028 | Thiết bị trao đổi nhiệt |
SA387 | ASTM | Lò phản ứng hóa học |
3. Các rủi ro khi dùng sai mác thép chịu nhiệt
Trường hợp bạn mua phải thép sai mác hoặc không đủ thành phần theo tiêu chuẩn sẽ dẫn đến:
-
Giòn vỡ khi tăng nhiệt: thép không đủ Mo, Mn hoặc C sẽ không chịu được nhiệt trên 500°C
-
Không chịu được áp lực: độ bền kéo và giới hạn chảy không đạt → nguy cơ rò rỉ, nổ bồn
-
Không nghiệm thu được: không có CO–CQ hoặc CQ không trùng với mẫu thép thực tế
-
Mất uy tín, thiệt hại hợp đồng: bị chủ đầu tư từ chối, chậm tiến độ
4. Kiểm tra nhanh mác thép chịu nhiệt như thế nào?
Có 2 nhóm phương pháp kiểm tra: kiểm tra trên giấy tờ và kiểm tra vật lý/thực tế mẫu thép.
4.1. Kiểm tra giấy tờ (CO–CQ, Mill Test Certificate)
🧾 Các thông tin cần kiểm tra:
-
Mác thép: ví dụ “ASTM A516 Gr.70” hoặc “Q345R”
-
Thành phần hóa học (Chemical Composition): %C, %Mn, %Si, %P, %S, v.v.
-
Cơ lý tính (Mechanical Properties): Yield Strength (MPa), Tensile Strength (MPa), Elongation (%)
-
Tiêu chuẩn sản xuất: ASTM/EN/GB, lò luyện nào, số heat no, ngày sản xuất
-
Con dấu & chữ ký: có xác nhận từ nhà sản xuất hoặc đơn vị cấp chứng chỉ
🔍 Cách đối chiếu nhanh:
-
So sánh thông số trên giấy tờ với bảng tiêu chuẩn quốc tế
-
Sử dụng website như matmatch.com, makeitfrom.com, standards.globalspec.com để tra cứu nhanh
-
Gọi điện hoặc gửi mail đến nhà cung cấp để xác minh CO–CQ (nếu cần)
4.2. Kiểm tra vật lý – thực tế mẫu thép
Dù có giấy tờ, bạn vẫn nên test thực tế nếu đơn hàng quan trọng.
🔎 Các phương pháp kiểm tra nhanh tại xưởng:
Phương pháp | Mục đích | Ưu điểm | Nhược điểm |
---|---|---|---|
Kiểm tra Hardness (độ cứng) bằng máy cầm tay | So sánh với độ cứng chuẩn của từng mác | Nhanh, đơn giản | Không xác định được thành phần hóa học |
Kiểm tra Spark Test (tia lửa) | Ước lượng thành phần C, Mn | Thợ lành nghề có thể phân biệt | Dễ sai lệch nếu không có kinh nghiệm |
Kiểm tra màu sắc, vết cắt, cấu trúc bề mặt | Phát hiện thép tái chế, thép pha tạp | Có thể sàng lọc ban đầu | Không xác định chính xác mác |
Test mẫu bằng máy phân tích quang phổ (PMI) | Xác định thành phần hóa học chính xác | Rất chính xác | Chi phí cao, cần thiết bị chuyên dụng |
5. Bảng đối chiếu nhanh một số mác thép chịu nhiệt và thông số kỹ thuật
Mác thép | Yield Strength (MPa) | Tensile Strength (MPa) | Elongation (%) | Nhiệt độ làm việc |
---|---|---|---|---|
A515 Gr.70 | 260 | 485–620 | 21 | < 450°C |
A516 Gr.70 | 260 | 485–620 | 21 | ≤ 538°C |
Q345R | 305 | 490–610 | ≥21 | 510–530°C |
16Mo3 | 280 | 440–590 | ≥22 | 500–550°C |
6. Mẹo chọn nơi mua thép chịu nhiệt uy tín
Để đảm bảo mua đúng mác, đúng chuẩn – bạn nên:
-
✅ Chọn nhà cung cấp có chứng chỉ CO–CQ gốc, giấy nhập khẩu
-
✅ Yêu cầu cung cấp phiếu kiểm định vật liệu trước khi giao
-
✅ Kiểm tra các số heat no. trên tấm thép trùng với giấy tờ
-
✅ Ưu tiên đơn vị có kho hàng thật – cho xem hàng trực tiếp hoặc video quay cận cảnh
7. Cảnh báo: Những dấu hiệu bạn đang mua phải thép sai mác
-
CO–CQ là bản scan, không có logo hay số batch
-
Không có heat number trên bề mặt thép
-
Thép giao có màu sẫm, nhiều vảy đen bất thường
-
Đơn vị bán né tránh khi bạn yêu cầu cung cấp chứng chỉ
8. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
❓ Làm sao để biết mác thép A516 Gr.70 là thật?
→ Bạn nên đối chiếu thành phần hóa học, cơ lý tính trên giấy CO-CQ với bảng tiêu chuẩn ASTM. Tốt nhất nên test nhanh bằng thiết bị PMI hoặc yêu cầu nhà cung cấp gửi kết quả test mẫu.
❓ Q345R có thể dùng thay A516 Gr.70 không?
→ Q345R có tính chất tương đương trong một số ứng dụng bồn áp lực, nhưng nếu lò hơi yêu cầu chứng nhận theo chuẩn ASTM thì bắt buộc dùng A516 Gr.70.
❓ Có nên test mẫu tất cả các lô hàng không?
→ Với đơn hàng giá trị cao hoặc cho dự án quan trọng, nên test mẫu tối thiểu 1–2 bản trong mỗi lô để đảm bảo an toàn và tránh thiệt hại nghiệm thu.
9. Kết luận: Chất lượng thép chịu nhiệt – đừng chỉ tin vào lời nói
Mác thép chịu nhiệt không thể nhìn bằng mắt thường. Nếu bạn là chủ xưởng sản xuất lò hơi, bồn áp lực, tank công nghiệp… hãy luôn kiểm tra giấy tờ, test nhanh nếu có thể, và chọn đúng nhà cung cấp có uy tín lâu năm.
📞 Bạn cần được tư vấn hoặc gửi mẫu CO–CQ để kiểm tra?
👉 Liên hệ Thép Minh Hưng:
-
Hotline/Zalo: 0932 717 689 – 0932 005 689
-
Email: minhhungsteel@gmail.com
-
Kho hàng: Đường số 5, KCN Thủ Đức, TP.HCM
-
Cam kết: Giao đúng mác, đúng tiêu chuẩn – Có CO-CQ – Hỗ trợ test mẫu tận nơi.